Vewin dringt er bij de regering en de Tweede Kamer op aan om nu actie te ondernemen om de waterkwaliteit en bescherming van drinkwaterbronnen te verbeteren en de emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar drinkwaterbronnen zo spoedig mogelijk terug te dringen. In een vandaag gepubliceerde tussenevaluatie van de Tweede Nota gewasbescherming van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) staat dat de in 2013 gestelde doelen om de schadelijke effecten van gewasbeschermingsmiddelen op onder andere de waterkwaliteit tegen te gaan nog niet gehaald worden. Vewin wil dat de overheid een aantal maatregelen en verbeteringen met prioriteit gaat invoeren, nu uit tussenevaluatie blijkt dat de doelen om de gewasbeschermingspraktijk verder te verduurzamen niet gehaald gaan worden.
Uit een studie van KWR (2018) op basis van monitoringdata van de drinkwaterbedrijven uit de periode 2010-2014 blijkt dat bij oppervlaktewater innamepunten en voorraadbekkens resten gevonden zijn van verschillende gewasbeschermingsmiddelen. In veel gevallen zaten daar normoverschrijdende concentraties bij. In de Tweede nota duurzame gewasbescherming, Gezonde Groei, Duurzame Oogst (2013-2023) zijn doelen en maatregelen opgenomen voor verduurzaming van het gewasbeschermingsbeleid. Een van deze doelen is om in 2023 nagenoeg geen overschrijdingen meer te hebben van de drinkwaternorm en de milieukwaliteitsnormen in oppervlaktewater. Concreet betekent dit een afname van het aantal overschrijdingen van deze normen ten opzichte van 2013 met 95% en 90%.
De waterkwaliteitsdoelen uit de Nota Gezonde Groei, Duurzame Oogst zijn voor de drinkwatersector van groot belang. Het is daarom ook erg teleurstellend dat uit de tussenrapportage van het PBL blijkt dat de doelstellingen van de Nota bij lange na niet gehaald worden. De tussendoelstelling van de Nota om in 2018 het aantal overschrijdingen met 50% te verminderen is voor de oppervlaktewaterbronnen bestemd voor drinkwater absoluut niet gehaald. De tussenevaluatie laat volgens de drinkwatersector dus zien dat er extra maatregelen nodig zijn. Vewin pleit daarom voor veel betere handhaving van de regels voor het gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen, met name in grondwaterbeschermingsgebieden. Ook moet er een sterkere koppeling van duurzame gewasbescherming met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid komen, en er moeten financiële middelen beschikbaar gesteld worden als boeren verduurzamen door groene en blauwe maatregelen te nemen.
Vewin vraagt ook om door te pakken met aanvullende maatregelen zoals een verbod op het niet-professioneel gebruik van bestrijdingsmiddelen, een uitbreiding van teelt- en spuitvrije zones van 0.5 naar 1.5 meter. Daarnaast pleit Vewin voor een onderzoek naar de mogelijkheden om bij de toelating van werkzame stoffen en middelen rekening te houden met de cumulatieve effecten van deze middelen. Vewin vraagt daarom aan ministers en Kamerleden om actie te ondernemen en bovenstaande maatregelen in een actieplan te gaan uitvoeren. Dat kan in de gesprekken die op dit moment lopen in het kader van de Versnellingstafel Landbouw. Ook is het belangrijk dat deze maatregelen hun weerslag krijgen in het Uitvoeringsprogramma van de Toekomstvisie Duurzame Gewasbescherming 2030. Het is immers de bedoeling dat na 2023 de emissies van gewasbeschermingsmiddelen nog verder worden gereduceerd.
Vewin benadrukt dat het drinkwater in Nederland door de inzet van diverse zuiveringstechnieken goed en veilig is. Drinkwaterbedrijven doen jaarlijks duizenden metingen en hebben een signaleringsfunctie waar het gaat om vervuiling van bronnen. Ze meten, signaleren, melden en wanneer nodig ondernemen ze direct actie om te zorgen dat het drinkwater dat uit de kraan komt goed is en aan alle strenge eisen voldoet die in Nederland voor kraanwater gelden.
Zie hiervoor ook de conclusie van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).