De verontreiniging met meststoffen uit de landbouw is in veel lidstaten, waaronder Nederland, nog altijd een punt van ernstige zorg. Dit komt naar voren in een onlangs gepubliceerd rapport van de Europese Commissie over de uitvoering van de Nitraatrichtlijn door alle EU lidstaten. Een aantal lidstaten, waaronder Nederland, wordt dringend gemaand om extra maatregelen te nemen om de doelen van de Nitraatrichtlijn te kunnen halen, omdat ze het verst van deze doelen verwijderd zijn (gezien de staat van de waterlichamen).
Het rapport laat zien dat de afgelopen tien jaar weinig voortuitgang is geboekt, dit ondanks de afname van de nitraatconcentraties in oppervlaktewater en grondwater sinds de vaststelling van de Nitraatrichtlijn. Een belangrijke reden hiervoor is dat de eenvoudige maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren inmiddels ingevoerd zijn en het nu tijd is voor de volgende stap, meer en meer ingrijpende maatregelen. Dit is ook nodig om de doelen van de Kaderrichtlijn Water te behalen in 2027.
De Europese Commissie richt zich met de ‘zero-pollution-ambition’ van de EU Green Deal op een verbeterde bronaanpak, ook voor landbouwemissies, om verontreinigingen in het milieu te voorkomen. Het rapport over de uitvoering van de Nitraatrichtlijn laat deze ambitie van de Europese Commissie goed zien. De publicatie van dit rapport komt op het moment dat in Nederland, net als in de rest van de EU, het nationale 7e Actieprogramma voor de uitvoering van de Nitraatrichtlijn wordt opgesteld. Dit 7e NAP moet eind 2021 klaar zijn en aan de Europese Commissie worden gestuurd. Vewin heeft namens de drinkwaterbedrijven op het ontwerp 7e NAP gereageerd in een zienswijze.
Volgens de Nitraatrichtlijn mag de nitraatconcentratie in grondwater de grens van 50 mg/l niet
overschrijden. Onderzoek toont aan dat een deel van het grondwater in winningen voor drinkwaterproductie nog steeds te hoge concentraties nitraat bevat. Vewin concludeert dat het ontwerp 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn ondanks goede maatregelen onvoldoende ambitieus is, en onvoldoende zicht geeft op het halen van de waterkwaliteitsdoelen in grondwater bestemd voor drinkwaterproductie. Er zijn extra maatregelen nodig gericht op gebieden waar water wordt gewonnen voor drinkwaterproductie. Dit is in lijn met de conclusie van de Europese Commissie in haar rapport dat Nederland meer moet doen om nitraatverontreiniging door de landbouw te verminderen, door een ambitieuzere aanpak in het nationale actieprogramma. Lees hier het volledige Vewin position paper over Mest: Mestbeleid – Standpunten Vewin