EU Herziening Richtlijn Stedelijk Afvalwater

De drinkwatersector ziet een “vergrijzing” van de Nederlandse drinkwaterbronnen: concentraties van een cocktail van medicijnresten, nitraat, bestrijdingsmiddelen, PFAS en andere opkomende stoffen zijn vrijwel overal aanwezig. Deze stoffen komen in het riool en na gedeeltelijke zuivering bij rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) in het oppervlaktewater terecht. Zo kunnen ze een bedreiging vormen voor de productie van drinkwater. Ook in grondwaterbronnen is de impact van deze vergrijzing inmiddels zichtbaar omdat vervuiling in het oppervlaktewater uiteindelijk ook grondwater bereikt.

Vewin pleit daarom voor een betere aanpak van geneesmiddelen, meer monitoring, en striktere regels voor indirecte industriële lozingen op het riool. Bovendien is extra aandacht nodig als lozingen van RWZI’s plaatsvinden in kwetsbare gebieden die direct of indirect een bron zijn voor drinkwater. Denk hierbij aan bijvoorbeeld innamepunten voor drinkwaterwinningen in de grote rivieren. Een aantal van de punten zien we terug in het herzieningsvoorstel van de Commissie en daarom ziet Vewin het voorliggende voorstel als een verbetering op de huidige richtlijn.

Quaternaire zuivering

De Commissie stelt voor dat RWZI’s een quaternaire (4e trap) zuivering moeten toevoegen om geneesmiddelen en cosmetische producten uit het water te zuiveren. Vewin onderschrijft het uitgangspunt van het voorstel van de Commissie dat de ‘vervuiler betaalt’. De drinkwatersector staat positief tegenover deze extra zuiveringsstap want dit betekent een betere bescherming van drinkwaterbronnen tegen microverontreinigingen. Vewin pleit voor het volgende:

Zorg dat RWZI’s die lozen op ontvangende wateren die worden gebruikt als bron voor drinkwater prioriteit krijgen bij de installatie, de actualisatie en het updaten van de quaternaire zuivering, en dat deze zuivering wordt geïnstalleerd voor 31-12-2035.

Op dit moment stelt de Commissie een zuiveringsrendement voor van 80% voor de quaternaire zuivering. Een zuiveringsrendement is echter niet logisch. Bij een hoge concentratie van een bepaalde stof in het water is een relatieve norm van 80% niet genoeg om schadelijke effecten op het milieu en de drinkwatervoorziening te beperken. Daarom zijn absolute normen effectiever.

Stel absolute normen in voor de quaternaire zuivering in plaats van de huidige reductie eis van 80%.

Vergunningen

De Commissie stelt in artikel 14 van de herziening voor dat alle niet huishoudelijke lozingen op rioolstelsels moeten zijn vergund en worden herzien wanneer deze een bedreiging vormen voor de drinkwatervoorziening. Daarnaast moeten lidstaten zoveel mogelijk maatregelen nemen om deze lozingen van stoffen tegen te gaan wanneer deze een bedreiging vormen voor de drinkwatervoorziening. Vewin staat positief tegenover dit artikel. In het licht van het coördineren van de Richtlijn Stedelijk Afvalwater, de KRW en de DWR ziet Vewin echter nog enkele verbeterpunten:

Zorg dat vergunningen van lozingen op rioolstelsels kunnen worden ingetrokken, in plaats van herzien, wanneer de ontvangende wateren worden gebruikt als bron voor drinkwater;

Betrek bij indirecte lozingen op RWZI’s de beheerders van RWZI’s bij het vergunningverleningsproces;

Zorg dat deze vergunningen drinkwaterbronnen niet negatief beïnvloeden.

Zorg dat Substances of Very High Concern en Prioritaire Stoffen worden opgenomen als stoffen waarbij vergunningen van lozingen op rioolstelsels kunnen worden ingetrokken;

Voeg een nieuw artikel toe waarin alle niet huishoudelijke lozingen van PFAS op rioolstelsels worden verboden

Monitoring

Medicijnresten, bestrijdingsmiddelen en stoffen die vrijkomen bij (niet –)huishoudelijke lozingen zijn een groot risico voor de bronnen van de openbare drinkwatervoorziening. De drinkwaterbedrijven monitoren in hun bronnen honderden van deze stoffen en maken hoge kosten voor monitoring en zuivering. De uitgebreide monitoringsplannen beschreven in de herziening geven meer inzicht en handvatten om de emissie van deze stoffen naar het milieu en bronnen voor drinkwater te verminderen.

De Commissie stelt voor dat de resultaten van het monitoren worden gedeeld met de bevoegde volksgezondheidautoriteiten. Drinkwaterbedrijven zijn als geen ander afhankelijk van de kwaliteit van het grond en oppervlaktewater. Drinkwaterbedrijven worden te vaak verrast door vreemde stoffen bij de drinkwaterinnamepunten. Vewin stelt daarom het volgende voor:

Zorg dat de informatie uit het toezicht en de monitoring openbaar toegankelijk is en direct gedeeld wordt met de drinkwaterbedrijven.

Om meer inzicht te krijgen in de schadelijke stoffen die zich in het milieu bevinden is het van belang om in artikel 20, lid 3 ook de Annex van de herziene Richtlijn Prioritaire Stoffen mee te nemen.

Neem de stoffen in de Annex van de herziene Richtlijn voor Prioritaire Stoffen op in de lijst met stoffen die lidstaten moeten monitoren bij zuiveringsinstallaties voor het stedelijk afvalwater.