Bestrijdingsmiddelen blijvend probleem voor drinkwaterwinningen, toolbox biedt hulp

Op het Compendium voor de Leefomgeving zijn onlangs cijfers gepubliceerd over het aantal overschrijdingen van de waterkwaliteitsnormen voor bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater. Het Compendium voor de Leefomgeving is een website van CBS, PBL, RIVM en WUR. Uit de recent gepubliceerde cijfers blijkt dat het aantal normoverschrijdingen de laatste jaren nauwelijks meer afneemt.

Emissies van bestrijdingsmiddelen vormen in een groot deel van de winningen voor drinkwaterproductie een probleem, zoals PBL (2020) en RIVM (2020) al eerder rapporteerden. Het aantal normoverschrijdingen voor bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater neemt de laatste jaren nauwelijks af. Extra maatregelen zijn nodig om de doelen voor het terugdringen van bestrijdingsmiddelenresten in drinkwaterbronnen te kunnen halen. CLM ontwikkelde een online Toolbox Drinkwater. Deze toolbox is een hulpmiddel bij het bepalen van effectieve oplossingen om de emissie van bestrijdingsmiddelen uit de landbouw in grondwaterbeschermingsgebieden terug te dringen.

Vijf drinkwaterbedrijven hebben samen met zes provincies een project gestart om inzicht te krijgen hoe drinkwaterbronnen beter beschermd kunnen worden tegen bestrijdingsmiddelen uit de landbouw. Doelen van het project waren de problematiek van het gebruik van bestrijdingsmiddelen in grondwaterbeschermingsgebieden te verhelderen, oplossingsrichtingen te ontwikkelen en handelingsperspectieven te bieden aan alle betrokken partijen. De ontwikkelde toolbox is één van de uitkomsten van de samenwerking. De toolbox reikt verschillende instrumenten aan en is beschikbaar voor alle betrokkenen.

Om het einddoel van de Tweede nota duurzame gewasbescherming te kunnen halen is nog een aanzienlijke inspanning nodig. In 2023 moet het aantal overschrijdingen van bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater bestemd voor drinkwaterproductie afgenomen zijn met 95% ten opzichte van 2013. Dit doel is niet zicht, blijkt onder andere uit de tussenevaluatie van de Tweede nota door PBL (2019) en het rapport Staat drinkwaterbronnen van RIVM (2020). RIVM stelt in dat rapport ook dat bestrijdingsmiddelen in een deel van de grondwaterwinningen voor drinkwaterproductie een probleem vormen. Extra inzet is dus nodig.

Vewin vindt dat maatregelen moeten zorgen dat de doelen voor het verminderen van de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen in drinkwaterbronnen tijdig gehaald worden. Dit betreft de doelen uit het uitvoeringsprogramma van de Toekomstvisie Gewasbescherming 2030 voor 2023 (uit de Tweede nota) en voor 2027 (uit de KRW). Hiervoor moeten deze doelen in elk geval verankerd worden in het Nationaal Programma Landelijk Gebied.

Benodigde maatregelen zijn onder andere:

• beter afstemmen van de normen voor toelating van bestrijdingsmiddelen op de KRW normen (conform de afspraak uit het coalitieakkoord);
• verder verbeteren van het toelatingsbeleid waarbij stapel- en combinatie-effecten en ongewenste substitutie van middelen worden verminderd;
• steviger inzetten op bewustwording, toezicht en handhaving, met name in de omgeving van drinkwaterbronnen.

Lees het standpunt van Vewin over de aanpak van bestrijdingsmiddelen in drinkwaterbronnen

Bekijk het Compendium voor de Leefomgeving

Bekijk de Toolbox Drinkwater