Op 10 juli zijn de voorgenomen hoofdlijnen gepresenteerd van het Klimaatakkoord. Het Klimaatakkoord moet dit najaar worden gesloten en dan invulling geven aan de doelstelling van het kabinet om in 2030 een CO2-reductie van 49% te realiseren. Ook bij drinkwatersector staan klimaatverandering en klimaatadaptatie hoog op de agenda. In de gepresenteerde hoofdlijnen hebben vooral het ontwikkelen van geothermie en aquathermie directe betekenis voor de drinkwatersector.
Voor de vergroting van het aanbod van duurzame warmte zal onder meer geothermie fors worden opgeschaald. De geothermiesector heeft de ambitie te groeien van 3 petajoule nu, naar 50 petajoule in 2030 en 200+ in 2050. Op dit moment zijn er ongeveer 15 geothermiesystemen actief, naar verwachting worden dat er meer dan 700. Drinkwaterbedrijven hebben verspreid over het land de beschikking over zo’n 200 winlocaties voor onttrekking van grondwater. Mijnbouwactiviteiten waaronder het winnen van aardwarmte leveren risico’s op voor het grondwater dat gebruikt wordt voor de drinkwatervoorziening. Dit concludeert KWR in het rapport Risico’s van Geothermie voor Grondwater. Voor de bescherming van waterwinningen hebben provincies beschermingsgebieden en boringvrije zones aangewezen en beschermingsbeleid geformuleerd. Deze uitsluiting is ook opgenomen in de zojuist gepubliceerde Structuurvisie Ondergrond. Vewin ziet STRONG als een stap in de goede richting maar vindt dat een goede bescherming van drinkwatergebieden nog onvoldoende hierin is opgenomen.
Bij de ontwikkeling van geothermie moet functiescheiding met drinkwatergebieden het uitgangspunt zijn volgens Vewin. Vewin is samen met de koepelorganisatie van de provincies het IPO bezig met aanwijzen van aanvullende strategische voorraden voor de toekomstige drinkwatervoorziening. Hierbij is functiescheiding met mijnbouwactiviteiten zoals geothermie het uitgangspunt vanwege de risico’s van geothermieboringen. Vewin gaat er vanuit dat dat beide functies in de ondergrond naast elkaar vorm kunnen krijgen en vindt dat de veiligstelling van drinkwaterbronnen een plek moet krijgen in afspraken rondom het klimaat.
Naast geothermie is thermische energie uit water ook een potentiële warmtebron. De waterbeheerders verwachten hiermee in 2050 80 tot 120 petajoule te kunnen voorzien. Om ervaring op te doen stelt het voorgenomen Klimaatakkoord voor om hiervoor vanaf 2019 een driejarig programma aquathermie uit te voeren en tevens aquathermie deel te laten uitmaken van een aantal proeftuinen. Mogelijk kunnen ook drinkwaterbedrijven een rol spelen bij het beheer en de exploitatie van warmtenetten. Ook kunnen ze een rol spelen bij het leveren van warmte en koeling uit drinkwater. Een aantal drinkwaterbedrijven verkent momenteel hoe de energietransitie impact heeft op de sector en welke rol de sector daarin mogelijk heeft.
Lees meer over geothermie en drinkwater in het Vewin position paper over de Structuurvisie Ondergrond (STRONG)