Masterclass voor Tweede Kamerleden over de Kaderrichtlijn Water

Op 9 november jl. organiseerden Natuurmonumenten, Natuur & Milieu en Vewin een masterclass voor Tweede Kamerleden en fractiemedewerkers over de Kaderrichtlijn Water. Aanleiding voor de Masterclass is het Wetgevingsoverleg Water op 21 november, waar de Tweede Kamerleden met minister Harbers (IenW) zullen spreken. Een onderwerp dat bij waterbeleid hoog op de agenda staat is het bijtijds halen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Immers, de deadline van 2027 is behoorlijk dichtbij.

In de masterclass werd uitgelegd hoe de KRW werkt, wat de doelen voor 2027 zijn en welke juridische verplichtingen er zijn. Ook werd aangegeven wat de huidige stand van zaken is rond het halen van de doelen, en wat de consequenties zijn als deze niet worden gehaald. De verdieping werd verzorgd door onafhankelijke sprekers vanuit wetenschap en onderzoeksinstellingen. De eerste spreker was Marleen van Rijswick, hoogleraar Europees en nationaal waterrecht; zij leidt het Utrecht Centre for Water, Oceans and Sustainability Law. Van Rijswick benadrukte dat het voor de komende vier jaar een kwestie is van alles op alles zetten om de doelen te halen, omdat zij het maatschappelijk onverantwoord acht om niet aan de slag te gaan. De doelen hadden al gehaald moeten zijn in 2015, en als de laatste deadline van 2027 wordt gemist neemt de kans dat de rechter de overheid op de vingers tikt fors toe als Nederland niet kan aantonen het uiterste te hebben gedaan om de doelen te halen. Zij schetste ook dat het probleem met het halen van de doelen deels te maken heeft met de grote complexiteit, omdat de waterbeheerder wel een verantwoordelijkheid maar niet altijd de bijbehorende bevoegdheden en instrumenten heeft. Hij is ook afhankelijk van anderen zoals medeoverheden en particulieren. Daan van Wieringen en Lianne Slagter, onderzoekers van Witteveen+Bos, gaven een toelichting op hun onderzoek naar de KRW. Ze vertelden de Kamerleden over hoe Nederland nu scoort op de KRW inzake de chemische en ecologische waterkwaliteit. Nederland staat er nu niet goed voor. Ook werd aangegeven welke mogelijkheden er op dit moment zijn om de doelen wel te halen.

De drinkwatersector staat mede door klimaatverandering voor grote uitdagingen als het gaat om zoetwaterbeschikbaarheid en waterkwaliteit. Het watersysteem loopt tegen zijn grenzen aan door droogte, verzilting en een toenemende watervraag door een groeiende economie en bevolking. De kwaliteit van de drinkwaterbronnen verslechtert bovendien door vervuiling vanuit de landbouw, industrie en huishoudens. Hierdoor vergt het meer inspanning om schoon drinkwater te maken. Dit staat haaks op wat de Kaderrichtlijn Water beoogt; een ‘goede toestand’ van het water, waardoor de inspanning om het water te zuiveren wordt gereduceerd. Uit verschillende onderzoeken, waaronder het rapport ‘Staat drinkwaterbronnen’ van RIVM (2020), blijkt dat de kwaliteit van de bronnen voor drinkwaterproductie onder toenemende druk staat en de afgelopen jaren niet significant is verbeterd. Het is duidelijk dat er nog een stevige inzet nodig is om de waterkwaliteit van drinkwaterbronnen te verbeteren. Het bereiken van de afgesproken doelen in de Europese Kaderrichtlijn Water in 2027 is ernstig in gevaar. Toekomstige generaties dreigen hierdoor te worden opgezadeld met een minder zekere levering van betrouwbaar drinkwater. Daarom is nu een stevige inzet op het tijdig halen van de doelen nodig.

Lees hier een recent interview met Marleen van Rijswick over de Kaderrichtlijn Water in H2O-magazine: Interview H2O Marleen van Rijswick: juridische problemen worden onontkoombaar

Lees hier het onderzoek van Witteveen + Bos: Onderzoek KRW Witteveen + Bos