De Europese Commissie heeft onlangs de uitkomsten van de evaluatie (de ‘fitness check’) van de Kaderrichtlijn Water (KRW) gepresenteerd. Hierbij zijn ook de bijbehorende dochterrichtlijnen zoals de Prioritaire Stoffenrichtlijn en de Grondwaterrichtlijn tegen het licht gehouden. De Commissie concludeert dat de KRW een cruciaal instrument is om de waterkwaliteit in Europa te verbeteren en dat het ‘fit for purpose’ is. Tegelijk is er een verbeterslag noodzakelijk, met name in de implementatie van de richtlijn. De doelen van de KRW zijn namelijk nog lang niet gehaald. Vooral op het gebied van bescherming van drinkwaterbronnen is er weinig vooruitgang geconstateerd.
Schoon water in voldoende hoeveelheid is essentieel voor de drinkwatersector. De Kaderrichtlijn Water is een belangrijk instrument om op nationaal en internationaal niveau een goede waterkwaliteit te kunnen realiseren. Er is echter nog onvoldoende vooruitgang in het realiseren van de kwaliteitsdoelen.
De evaluatie-uitkomsten geven hier verschillende redenen voor. Zo zijn er grote verschillen tussen de lidstaten in de manier waarop de KRW is geïmplementeerd, duurt het langer dan gedacht voordat KRW-maatregelen effect hebben op de natuur en moet de aanpak van chemische stoffen beter. Daarnaast is andere EU-wetgeving, zoals de Nitraatrichtlijn en de Richtlijn Stedelijk Afvalwater, nog niet volledig geïmplementeerd, terwijl de KRW-status van waterlichamen hier sterk van afhankelijk is. Ook de integratie van waterdoelen op andere beleidsterreinen zoals landbouw, energie en transport laat nog te wensen over.
Vewin is het eens met de bevindingen van de Commissie; het is van groot belang werk te maken van een betere en ambitieuzere implementatie van de Kaderrichtlijn Water. Uit een recent rapport van onderzoeksinstituut KWR blijkt dat de kwaliteit van het grondwater en oppervlaktewater bestemd voor drinkwaterproductie onder toenemende druk staat. Brussel en lidstaten moeten belemmeringen voor het halen van de doelen aanpakken. Ook Nederland moet de conclusies van de fitness check gebruiken om over te gaan tot actie. Hierbij is regie vanuit het Rijk noodzakelijk. Verder is het van belang dat minister Van Nieuwenhuizen (IenW) over de landsgrenzen heen kijkt: de afstemming met buurlanden over de kwaliteit van oppervlaktewater en grondwater moet beter. De Tweede Kamer heeft gehoor gegeven aan dit pleidooi van Vewin en op 19 november via moties de minister opgeroepen een goede regie te voeren op het behalen van de doelen van de KRW in 2027 en daarbij prioriteit te geven aan de verbetering van de kwaliteit van de bronnen van ons drinkwater.
Onlangs kondigde de Europese Commissie aan, als onderdeel van de Green Deal, dat zij een actieplan wil voor schone lucht, schoon water en een schone bodem. Ook wil de Commissie komen met een strategie voor chemische stoffen om een non-toxisch milieu te realiseren. Vewin juicht deze plannen toe, maar gezien het belang van een betere bescherming van drinkwaterbronnen is het relevant dat de Commissie snel handelt.
De Europese Commissie beslist op basis van deze evaluatie over de toekomst van de KRW en de introductie van andere (nieuwe) wetgevingsinitiatieven om de waterkwaliteit in Europa te verbeteren. Als de Commissie zal voorstellen om de KRW te herzien moeten volgens Vewin naast handhaving van het bestaande ambitieniveau ook nieuwe uitdagingen zoals klimaatverandering en opkomende stoffen worden opgepakt. Daarnaast moet het artikel 7 van de KRW zeker worden behouden. Indien mogelijk moet artikel 7.3, gericht op de bescherming van waterlichamen bedoeld voor drinkwaterproductie, als resultaatsverplichting worden versterkt bij een herziening van de KRW. Mocht de Commissie besluiten de KRW niet te herzien moeten er volgens Vewin afspraken komen over het alsnog halen en behouden van de doelen na 2027.
Lees meer over de Green Deal in ons nieuwsbericht.
Lees meer over onze standpunten in het position paper over de Kaderrichtlijn Water en het position paper over het KWR-rapport over de kwaliteit van bronnen van drinkwater in Nederland.