Vewin: extra actie in NPLG nodig om nitraat in drinkwaterbronnen terug te dringen

Het recente (concept) besluit van de Europese Commissie inzake de Nederlandse derogatie van de Nitraatrichtlijn onderstreept dat er in ons land nog veel moet gebeuren om de belasting met nitraat terug te dringen en de waterkwaliteit te verbeteren. Dat geldt zeker ook voor een groot deel van de grondwaterbronnen voor ons drinkwater. Het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en de uitwerking daarvan in gebiedsprogramma’s bieden volgens de drinkwatersector een uitgelezen kans om deze waterkwaliteitsproblemen op te lossen.

Voor de drinkwatersector zijn een goede beschikbaarheid en kwaliteit van de bronnen – grond- en oppervlaktewater – essentieel. Beide staan onder druk. Bij veel grondwaterwinningen is sprake van hardnekkige problemen die samenhangen met de belasting van drinkwaterbronnen door nitraat. Op het vlak van nitraat is eind 2017 een bestuursovereenkomst gesloten tussen LNV, IenW, IPO, LTO en Vewin. Deze had als doel om te zorgen dat in 34 kwetsbare grondwaterbeschermingsgebieden (waar water wordt onttrokken voor drinkwaterproductie) de nitraatconcentraties in het ondiepe grondwater uiterlijk in 2025 blijvend onder de wettelijke norm van 50 mg/l zijn. Hiervoor is een (vrijwillige) gebiedsgerichte aanpak uitgewerkt, die gedeeltelijk resultaat heeft gehad. Naar verwachting wordt het doel in een groot deel van de gebieden echter niet bereikt.

De ambitie van het kabinet is de doelen van de Kaderrichtlijn Water en de Nitraatrichtlijn in 2027 te halen. Eerder is vastgesteld dat de maatregelen uit de nieuwe Stroomgebiedbeheerplannen en het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn daarvoor onvoldoende zijn. Vewin heeft daarom met waardering kennis genomen van het voornemen om het NPLG, en de voorziene uitwerking in gebiedsprogramma’s, ook te benutten voor het realiseren van de KRW-doelen, waaronder die voor drinkwaterbronnen. Volgens Vewin is dit dé voor de hand liggende route om door te pakken in de komende jaren en het probleem echt op te lossen.

Dat vereist dat de geformuleerde doelen op het vlak van nitraat in water worden opgenomen in de NPLG-brief, waarmee in oktober richting provincies nadere structurerende keuzes en (regionale) doelstellingen zullen worden aangegeven. Concreet stellen de drinkwaterbedrijven voor om (grondwater)beschermingsgebieden een prioritaire status te geven en deze aan te merken als gebieden waar sprake is van een specifieke KRW-opgave die in 2027 gerealiseerd moet zijn. Ook bepleit de drinkwatersector het afgesproken doel met betrekking tot nitraat in grondwaterbeschermingsgebieden als (regionale) doelstelling in de brief te verankeren: de nitraatconcentraties in het ondiepe grondwater moeten hier uiterlijk in 2025 blijvend onder de wettelijke norm van 50 mg/l liggen.